زیات حضرت ثامن‌الحجج(ع) و قرار گرفتن در فضای حرم از نظر تأمین آرامش و آورده‌های روحی و روانی چه آثار و برکاتی دارد؟
بنابر آموزه‌های دینی، توجه و توسل به ائمه(ع) سبب تقویت روحیه و امیدآفرینی در انسان می‌شود؛ اساساً همه دستورات دین برای آن است که انسان آرامش را تجربه کند؛ ما خطاب به ائمه معصوم(ع) عرض می‌کنیم «ذکْرُکُم فِی الذّاکِرینِ» یعنی یاد شما در زبان ذکرکنندگان است و این ذکر همان ذکر خداست؛ بنابراین همان‌طور که با ذکر خدا آرامش می‌یابیم «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» در ارتباط با ائمه(ع) نیز قلب و روحمان آرام می‌گیرد؛ چنان‌که در فضای معنوی حرم مطهر امام رضا(ع) چنین حالی را تجربه می‌کنیم. بنابر تجربه میدانی از حضور کارشناسان و روان‌شناسان در کارگاه‌های آموزشی و مشاوره‌ای حرم‌های مطهر، رشد و پیشرفت جلسات مشاوره و کاربست راهکارهای ارائه‌شده بیش از ۳۰درصد از دیگر مواقع و انجام مشاوره در مطب‌های روان‌شناسی تأثیر دارد؛ این یعنی حضور در حرم علاوه بر آثار تربیتی و تلطیف فضای روحی معنوی، پیشرفت خدمات مشاوره‌ای را هم افزایش می‌دهد. حرم مطهر امام رضا(ع) نیز دارای چنین فضایی است و حضور در آن نه‌تنها جنبه‌های بالای تربیتی و معرفتی دارد بلکه سبب تقویت روحیه، امید، آرامش و سکینه قلبی در زائران می‌شود.

آیا بهره‌مندی از آثار معرفتی، تربیتی و آرامش روحی زیارت امام مهربانی‌ها(ع) صرفاً به حضور در حرم است یا از راه دور نیز می‌توان از این فضا بهره برد؟
حضور در حرم شدت انس و بهره‌مندی از برکات زیارت امام رضا(ع) را افزایش می‌دهد به‌ویژه آنکه زیارت حضرت ثامن‌الحجج(ع) واجب اخلاقی است نه فقهی و وجود مبارک حضرت رضا(ع) خود به آن توصیه و زیارت خواهرشان حضرت فاطمه‌  معصومه(س) در قم و برادرشان حضرت حمزه(ع) در شهرری را به عنوان جایگزین آن معرفی کرده‌اند. اگرچه این حضور در حرم متفاوت است اما از راه دور هم می‌توان با شناخت، توجه و توسل با حضرت شمس‌الشموس(ع) ارتباط گرفت و به معارف ایشان علم یافت که علم به این آموزه‌ها و معارف برکات بی‌شمار برای زائر به ارمغان می‌آورد.

در زیارت امام رضا(ع) بر معرفت به حق حضرت(ع) تأکید شده است، این عرفان و شناخت به چه معناست و چقدر آرامش و معنویت زیارت ایشان در گرو این عرفان است؟
وقتی به ملاقات کسی می‌رویم هر قدر شناختمان از او بیشتر باشد، می‌توانیم بهره بیشتری از این دیدار ببریم. برای مثال وقتی نزد رئیس‌جمهور می‌رویم اگر از اختیارات او مطلع باشیم، می‌دانیم چه بخواهیم، در حالی که بدون این آگاهی، فرصت را از دست می‌دهیم. درباره امام معصوم(ع) نیز این مسئله صادق است؛ اگر بدانیم ایشان چه اختیاراتی در این عالم دارد و می‌تواند دنیا و آخرت انسان را تغییر دهد، بیشترین بهره‌ها را از محضر آن حضرت(ع) خواهیم برد و درخواست‌های بجا و سنجیده از ایشان خواهیم داشت. 
با علم به جایگاه معرفتی و ارزشی امام رضا(ع)، حضور قلب و ادب حضور در زیارت ‌می‌یابیم؛ وقتی انسان درک حضور بیاید، ادب و آداب زیارت را بهتر و دقیق‌تر بجا می‌آورد. در روایت است وقتی امام رضا(ع) با معرفت زیارت شوند گناهان گذشته و حتی آینده زائر بخشیده می‌شود بنابراین هم زائران و هم مسئولان حرم باید این معرفت‌شناسی را در رأس قرار دهند و بر زیارت بامعرفت تأکید داشته باشند. 

شبیه شدن زائران به امام رضا(ع) در اوصاف و اخلاق، چقدر در زیارت بامعرفت حضرت ثامن‌الائمه(ع) اثر دارد؟
هدف از بعثت همه انبیا و انتصاب ائمه معصومین(ع) به هدایت و راهبری خلق، این است انسان‌ها به سمت این قله‌های انسانی در حرکت باشند و تا جای ممکن در اوصاف، اخلاق و سبک زندگی، خود را به آن حضرات(ع) شبیه کنند. در این شبیه شدن، شناخت مقامات و دایره اختیارات و دستورات آن حضرات(ع) ضرورت دارد یعنی زائر امام رئوف(ع) علاوه بر اعتقاد و باور به سیره و اوامر حضرت ثامن‌الحجج(ع) باید در عمل و سبک زندگی نیز خود را ملزم به تبعیت و شبیه شدن به ایشان کند.

خادمی امام رضا(ع) افتخاری است که همه ما آرزوی آن را داریم؛ آیا این خادمی تنها به حضور در حرم و پوشیدن لباس خاص است یا نه، جز آن نیز می‌توان در جرگه خادمان حضرت شمس‌الشموس(ع) قرار گرفت؟
اگرچه حضور در آستان قدس رضوی در کسوت خادمی، افتخاری بس بزرگ است اما خادمی امام هشتم(ع) منحصر به چنین حضوری نیست بلکه هر محب و شیعه‌ای می‌تواند در هر کجای این کره خاکی فرصتی، روزی و توانمندی‌ای را به یاد و نام حضرت(ع) اختصاص دهد؛ مثل توزیع نان صلواتی به نام امام رضا(ع) در روز زیارت مخصوص ایشان یا کاری که برخی از رانندگان تاکسی مشهد در روز ولادت امام(ع) انجام می‌دهند و مسافران را رایگان در سطح شهر جابه‌جا می‌کنند و... هر آنچه به عشق و یاد و برای امام رضا(ع) انجام شود می‌تواند جلوه خادمی ایشان را به خود بگیرد.

امام رضا(ع) در حدیثی بر غم‌زدایی از مؤمنان سفارش کرده و می‌فرمایند هر کس غمی را از چهره مؤمنی برگیرد، خدا در روز قیامت غم‌هایش را برطرف می‌کند، این غم‌زدایی در سیره خود حضرت(ع) چه تجلیاتی داشته است؟
غم‌زدایی از چهره و دل مؤمنان به این نیست که برای مثال چیزی بگوییم و آن‌ها را بخندانیم؛ این غم‌زدایی به گره‌گشایی و رفع مشکل و حزن و اندوه دیگران است که شامل مشکلات روحی، جسمی و مادی آن‌ها می‌شود. 
چنان‌که امام رضا(ع) خود چنین بودند و کسی به محضر ایشان نمی‌رسید مگر آنکه مشکلش را برطرف و اندوهش را پاک می‌کردند. 

خبرنگار: آمنه‌ مستقیمی