پایگاه بین المللی اعتاب و زیارت: معرفت رکن اساسی زیارت و بنیان ارتباط با امامت به عنوان یکی از اصول عقاید مسلمین خصوصا پیروان اهل بیت(ع) به شمار می رود. در این میان حرم ها و اعتاب مقدسه و زیارتگاه های خاندان رسول خدا(ص) کانون های بزرگ هدایت هستند که ارتباط با آنها شکل دهنده بخش عمده ای از رفتار دینی مؤمنان و مردمان در جوامع مختلف اسلامی است. در این رابطه با حجت الاسلام و المسلمین عبدالرضا ایزدپناه عضو هیئت امناء دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و از مؤسسان و سردبیران مجله «حوزه» از رسانه های باسابقه حوزه های علمیه گفتگو کردیم.

اعتاب مقدسه و حرم های اهل بیت(ع) در جامعه ما بلکه جوامع اسلامی یکی از ارکان فرهنگی شناخته می شوند، جنابعالی کارکرد این کانون های هدایت را چگونه توصیف می کنید؟

در ایران بخصوص، اینها کانون و زنده نگه داشتن ولایت و امامت و محبته اهل بیت بودند و پناهگاه مردم در درد ها ورنج هایی که چه از ناحیه ی پادشاهان، خان ها و قلدر های دیگه در مناطق بودند، پناهگاه مردم محروم بودند و مردم هر جا که حتی فردی و جمعی ستم بهشان می شد می رفتند امام زاده، درد دل می کردند، حاجتشان را می گفتند، همان درد دل و حاجت باعث تصمیم های جدیدی برایشان می شد.
چه در زندگی شخصی و بر طرف کردن  رنج های فردی شان و چه در حرکت های اجتماعی. ما خودمان که در پیش از انقلاب در سایه سار حضرت آقا مقام معظم رهبری داشتیم مبارزه می کردیم، یکی از پایگاه هایی که معمولا مردم در آنجا بودند و می توانستیم در آن پایگاه ها اسلام ناب و اندیشه های امام خمینی (ره) و شهید بهشتی و شهید مطهری این بزرگانی که کاروان  اندیشه ی امام را داشتند در ایران رهبری می کردند، در این امام زاده ها ما فرصت  پیدا می کردیم و به بهانه ای که موضوع  قرار میدادیم، زندگی آن امام زاده را که اصلا بالای کوه چکار می کند؟ در یک روستای دور افتاده چکار می کردند؟ آنجا آمده اند برای چی؟ بعد آنجا عرض می کردیم که آنها بالاخره برای ترویج اهل بیت علیهم السلام ترویج ولایت، ترویج غدیر، پیام غدیر راه غدیر و تا قبل انقلاب دقیقا کانون مبارزه و تبیین جنایات شاه و فساد جامعه ی پهلوی در این امام زاده ها توسط آنها که پیرو راه اندیشه ی امام و شاگردانشان بودند، انجام می شد.
این در قسمت اجتماعی و مبارزاتی و سیاسی و در بخش فردی هم که هم پیش از انقلاب و هم پس از انقلاب امام زاده ها ملجأ و پناهگاه و محل انرژی گرفتن برای ادامه دادن زندگی و حل مشکلات برای شیعیان و پیروان اهل بیت علیهم السلام بوده و شما ببینید که در امام زاده ها در روستاها، در ایام محرم مثل اینکه ما در اربعین، در محرم کاروان بزرگ داریم و یک حرکت جهانی برای امام حسین علیه السلام می رویم، در محرم ها در اربعین ها مردم هر روستا و مردم هر شهر می رفتند به امام زاده، در تهران شما می بینید که می روند امام زاده هایی که هستند، یعنی شرح این دستاورد های بزرگ و برکات بسیار عظیم که امام زاده ها برای ملت ایران برای انقلاب ایران برای مبارزه ی با ستمگران و قلدرها و شاهان ستمکار درایران داشتند. از همه مهم تر مسیله ی حضرت رضا علیه السلام است.

بنده انتقاد دارم به این واژه "سلطان خراسان"! ایشون سلطان هستی هستند از جهت ولایت، بعد سلطان و ولی همه امت اسلامی هستند سپس در ایران سلطان و قلب تپنده هستند همانطور که حضرت امام خمینی(ره) فرمودند. حالا خراسانی ها افتخاری دارند به این مقام در جوارشان که افتخار هم هست. امام رضا(ع) بودند که در ایران غدیر را و پیام غدیر را زنده نگه داشتند. در ایران قبل از اینکه امام رضا علیه السلام بیاند از جهت ولایت در فقر بودند از جهت شناخت اهل بیت در فقر بودند و در قسمت های مختلف.
بزرگان دیگر ما در بخش های مختلف ایران بزرگ هم فرزندانشان و هم خودشان تبیین ها و فعالیت هایی داشتند ولی در ایران آن اصل و اساس حب اهل بیت و اطاعت از اهل بیت و ولایت در ایران توسط امام رضا علیه السلام و به برکت حضور ایشان انجام شد. مامون بخاطر تظاهر هم دست امام رضا را یک مقدار باز گذاشته بوده و امام رضا هم از این فرصت استفاده کردند و اهداف اهل بیت و اهداف امامت و ولایت را تبیین کردند و فرزندان و عمو زادگان و بقیه را فراخواندند و این حرف که برای دلتنگی آمدند، نه اینطور نبوده؛ بلکه پشت بعضی حرکت های مثل شاه چراغ و احمد بن موسی و دیگر امام زادگان داشتند برای برنامه ی خود آقا امام رضا بوده و فرا می خواندند که اینها بیایند در سرتاسر ایران پراکنده بشوند و اهل بیت علیهم السلام را توضیح بدهند و از آن طرف هم وقتی لشکر کشی دارد می شود شاه چراغ، احمدبن موسی،  محمدبن موسی اینها برادران امام هستند اینها بیایند و دیگرانی از اهل بیت هستند بیایند و مبارزه کنند این یک برنامه ی کلانی ست و در هندسه بزرگ جغرافیایی حرکت آقا علی بن الموسی الرضا علیه السلام در ایران بوده اینه که بخصوص ما درانقلاب امروز، ولایت امروز، در قبل از انقلاب، در بعد از انقلاب، همه به برکت حضور امام رضا در خراسان بوده و قطعا باید اولیای بزرگ در آستان رضوی پرچم دار بزرگداشت مقام امامت و تبیین آموزه های ولایت باشند.

زیارتنامه ها مهمترین متن و منبع ایجاد ارتباط میان زائر و امام است. این متون را چطور باید شناخت و فهمید؟

استفاده از زیارت نامه ها دو مرحله دارد، یک مرحله این که شکلی و یک مرحله معنایی و محتوایی و حقیقی است، مثل خود نماز که یک شکلی دارد که هر کس که آن شکل را انجام بدهد بالاخره نماز را انجام داده ولو قبول نباشد ولی انجام شده نماز، نخوانده که حساب نمی شود. در زیارات هم آن شکل زیارت، مراسم زیارت، آن خودش بالاخره یک سهم بزرگ در حفظ نام و در اینکه انسان پیوندی با این اصوات و الفاظی که دارد می شنود و با امام برقرار می کند مقام معظم رهبری یکبار تأکید کردند بروید روی فهم زیارتنامه ها کار کنید. یعنی ما کسایی که در حرم امام رضا روضه میخوانند یا زیارتنامه، آن زیارتنامه خوان ها را بگونه ای تربیت بکنیم که خود اینها آن مفاهیم و پیام های زیارات را بفهمند و در ضمن اینکه زیارتنامه میخوانند برای مردم، و لو خیلی کم و گزیده، اشاره هایی به آن مفاهیم و معارف داشته باشند. مرحله بعد اینکه این سؤال برای زائر مطرح شود که من برای چه به زیارت آمده ام؟ به شیوه ای قابل قبول این حرکت یعنی تصحیح زیارتنامه خوانی در حرم رضوی شروع بشود شایدم شروع شده و من خبر ندارم. بعد زیارات ما مثل دعاهای ما معرفی حقایق معارف ولایت و امامت است.