عمده جزء دهم قرآن کریم شامل سوره توبه است. جهت هدایتی و هدف کلی سوره توبه را می‌توان در یک جمله این‌گونه بیان کرد: « جایگاه گروه های سیاسی در حکومت اسلامی»
توضیح این‌که سوره توبه، از چهار بخش تشکیل شده است که در مجموع وظیفه حکومت اسلامی را در برابر گروه های مشرک و اهل کتاب و منافقان مشخص می کند و وظایف مومنان را یادآور می شود. در ادامه نگاهی کلی به این چهار بخش خواهیم داشت.
بخش اول: وظیفه حکومت اسلامی در برابر گروه های مشرک (۱-۲۸)
- وظیفه اول: لغو پیمان های سیاسی با مشرکان (۴-۱)
- وظیفه دوم: اعلان جنگ به مشرکان توطئه گر (۱۱-۵)
- وظیفه سوم: پیکار با رهبران گروههای سیاسی توطئه گر (۱۶-۱۲)
- وظیفه چهارم: ممانعت از تعمیر مساجد توسط مشرکان (۲۲-۱۷)
- وظیفه پنجم: قطع رابطه دوستی مؤمنان با کافران (۲۷-۲۳)
- وظیفه ششم: ممانعت از ورود مشرکان به مسجد الحرام (۲۸)
بخش دوم: جایگاه اهل کتاب در حکومت اسلامی (۲۹-۳۷)
گفتار اول: پیکار با گروه های توطئه گر اهل کتاب تا پرداخت جزیه
گفتار دوم: دلایل پیکار با اهل کتاب (۳۵-۳۰)
- دلیل اول: اهل کتاب برای خدا شریک قایل شده اند. (۳۰)
- دلیل دوم: اهل کتاب به جای پیروی از دین خدا از رهبران فاسد پیروی کردند. (۳۱)
- دلیل سوم: اهل کتاب برای از بین بردن اسلام تلاش می کنند. (۳۳-۳۲)
- دلیل چهارم: رهبران فاسد اهل کتاب به کسب در آمدهای نامشروع مشغولند. (۳۵-۳۴)
گفتارسوم: حرمت جنگ با اهل کتاب و مشرکان در ماه های حرام (۳۷-۳۶)
بخش سوم: رابطه حکومت اسلامی با منافقان (۳۸-۱۱۰)
فصل اول: ویژگی ها و رفتارهای منافقان
- ویژگی اول : عدم حضور در جبهه های جنگ (۴۹-۳۸)
- ویژگی دوم : همدلی نکردن با مسلمانان در مشکلات (۵۲-۵۰)
- ویژگی سوم : تظاهر به انفاق در راه اسلام (۵۳-۵۵)
- ویژگی چهارم : تظاهر به همراهی با مؤمنان (۵۷-۵۶)
- ویژگی پنجم : اعتراض به روش پیامبر در تقسیم صدقات (۶۰-۵۸)
- ویژگی ششم : اهانت به پیامبر (۶۱)
- ویژگی هفتم : ادای سوگند دروغ برای فریب دادن مؤمنان (۶۳-۶۲)
- ویژگی هشتم: توطئه چینی علیه اسلام و هراس از آشکار شدن آن (۶۶-۶۴)
- ویژگی نهم : نهی از معروف و امر به منکر (۷۲-۶۷)
- ویژگی دهم: توطئه علیه پیامبر (ص) (۷۴-۷۳)
- ویژگی یازدهم: عمل نکردن به نذرها یی که با خدا بسته اند (۷۵-۷۸)
- ویژگی دوازدهم: طعنه زدن به مؤمنانی که در راه خدا صدقه می دهند (۸۰-۷۹)
فصل دوم: وظایف پیامبر در برابر منافقان (۸۱-۱۱۰)
- گروه اول: منافقان فراری از جبهه و جهاد (۹۶-۸۱)
- گروه دوم: منافقان بادیه نشین (۱۰۶-۹۷)
- گروه سوم: منافقان توطئه گر (۱۱۰-۱۰۷)
بخش چهارم: رابطه مؤمنان با حکومت اسلامی
گفتار اول: ویژگی های مؤمنان (۱۱۴-۱۱۱)
- ویژگی اول: گذشتن از جان و مال در راه خدا (۱۱۱)
- ویژگی دوم: اهل توبه و عبادت خدا (۱۱۲)
- ویژگی سوم: بیزاری جستن از مشرکان (۱۱۴-۱۱۳)
گفتار دوم: لطف و عنایت خدا به مؤمنان (۱۱۸-۱۱۵)
- مطلب اول: خداوند ولی مؤمنان است (۱۱۶-۱۱۵)
- مطلب دوم: توجه خدا به مؤمنان در سختی ها (۱۱۷)
- مطلب سوم: لطف و عنایت خدا به مؤمنانی که توبه کرده اند (۱۱۸)
گفتار سوم: وظایف مؤمنان (۱۲۹-۱۱۹)
- مطلب اول: رعایت تقوا و همراهی با صادقان (۱۱۹)
- مطلب دوم: تخلف نکردن از فرمان پیامبر خدا (۱۲۱-۱۲۰)
- مطلب سوم: تفقه در دین در کنار جهاد در راه خدا (۱۲۲)
- مطلب چهارم: جهاد با مخالفان با قدرت و صلابت (۱۲۳)
- مطلب پنجم: عمل به دستورات قرآن و تاثیر پذیری از آن (برخلاف منافقان ) (۱۲۷-۱۲۴)
- مطلب ششم: ایمان داشتن به پیامبری که خیر خواه آنهاست. (۱۲۹-۱۲۸)
برگرفته از کتاب مجموعه ساختارهای سوره‌های قرآن کریم، محمد خامه‌گر
نظر شما