پایگاه بین المللی اعتاب و زیارت: همکاری میان آستان های مقدس حرم های اهل بیت(ع) و بقاع متبرکه به عنوان کانون های زیارتی در ایران و جهان اسلام همواره یکی از دغدغه های متولیان و صاحبنظران و حتی زائران برای تسهیل امر زیارت و شکوفایی و توسعه خدمت رسانی به زائر است. در این زمینه ایده ها و اقدامات مطرح شده و انجام پذیرفته است و همچنان یکی از حیطه های برخوردار از ظرفیت فراوان برای ایده پردازی و تقویت ابتکارات به شمار می رود. در این رابطه با حجت الاسلام و المسلمین احسان فدایی از مشاوران دینی و تربیتی مسجد مقدس جمکران گفتگو کردیم.
 

جنابعالی به جهت ارتباط مستقیم با زائران آگاهی خوبی از نیازهای امر زیارت دارید. از این منظر حرم های اهل بیت (ع) در ایران و جهان تشیع چگونه می توانند همکاری و تبادل میان خود را در جهت خدمت به زائر و زیارت بیشتر کنند؟
در مرحله اول از لحاظ نیروی انسانی خیلی میتوانند به یکدیگر کمک کنند و تبادل داشته باشند. نیروی انسانی دو گونه هست: 1.علمی تخصصی 2.نیروی عادی. جایگاه نیرو های عادی روشن است و اهیمت خود را دارد ولی خدمت علمی مهم تر است و می تواند کمک بسزایی داشته باشند و فراوان می تواند اعتاب مقدسه را به اهداف خود برساند. در مرحله بعد نسبت به مباحث اقتصادی می توانند همکاری داشته باشند و دست گیر یکدیگر باشند.

هم چنین در مباحث فرهنگی میتوانند خیلی کمک به یکدیگر کنند مثلا اگر شهری همچون شیراز از نظر فرهنگی از قم ضعیف تر هست، شهر قم و حرم حضرت معصومه(س) میتواند کمک فکری و فرهنگی به شهرهای دیگر داشته باشد تا آنها هم رشد فرهنگی کنند.

پس در مرحله اول یکسان سازی نیروها در حرم ها اهمیت بسزایی دارد مثلا اگر نیرویی در حرم حضرت معصومه(س) خدمت میکند، وقتی میخواهد به مشهد سفر کند و زیارت کند باید آنقدر این دو حرم با هم در ارتباط باشند که متوجه باشند این نیرو به مشهد سفر کرده و از همین نیرو استفاده کنند در مشهد تا خدمت خود را در آنجا هم داشته باشد.
اگر این اعلام نیاز ها، یک جا جمع شود مثلا هر حرمی نیاز های خودش را در یک جایی هم چون سایت اعلام کنند، که ما نیرو فرهنگی نسبت به فلان بخش نیاز داریم، نیرو مشاورو روانشاس نیاز داریم؛ اینکار بسیاری ازمشکلات را حل خواهد کرد. در واقع باید گفت نیاز سنجی درست بسیاری از مشکلات را بین عتبه های مقدسه حل خواهد نمود. لذا ما نیازمندیم که یک سایت جامع و مشترک بین تمام عتبه های مقدسه طراحی و ساخته شود تا نیازمندی های آنها در آنجا بارگذاری شود.

حتی ممکن کوچک ترین نیاز حرم ها در این سایت اعلام شود از نیاز به مهر و کتاب ادعیه گرفته تا شخصی متخصص در امور مذهبی و مشاوره و سایر نیاز های تخصصی جامعه، حرم دیگر وقتی این اعلام نیاز را دید دست گیری می کند و به راحتی مشکل و نیاز حل می شود، بدون صرف هزینه های سنگین رفع نیاز می شود. از دیگر فوائد این کار وحدت آفرینی بین تمام حرم ها میشود و موجب یکسان سازی می شود.

به کار گیری نیرو های متخصص برای خدمت به زائران چه ضرورتی می تواند داشته باشد؟
آستان قدس طرح خادمیاری راه اندازی نمود خوب الحمدالله بسیار نیکو و بجا بود؛ اما جای کار بیشتری دارد و باید حمایت های بیشتری از این طرح بشود تا افرای بیشتری از این طرح استقبال کنند. مثلا یک نفر متخصص در علم حقوق هست این نفر را شناسایی نماییم که وقتی این نفر مشرف شد حرم امام رضا ع، یک ساعت وقت برای مشاوره دادن برایش قرار داده شود یعنی این طور نشود که وارد شهر قم و مشهد و ... بشود و بی استفاده برگردد. اولین استفاده و بهره را باید به حرم های اهل بیت(ع) برساند. بنده خودم مشرف شدم مشهد جایی نبوده اعلام کنم که کارگاه یا مشاوره ای داشته باشیم و افراد بیایند و شرکت کنند و بنده خدمت رسانده باشم. بعضی اساتید را می شناسیم که علی رقم علم و سواد بالا سالیان متمادی است که خادمی از جنس یدی میکنند مثلا انتظامات هستند، در حالیکه در حوزه خادمی علمی فراوان می توان از ایشان استفاده نمود و اصلا ناشناس هستند و شناسایی نشده اند و نمیدانند که این فرد دکتر در فلان زمینه هست و ... لذا نیاز داریم که نیرو ها را کاملا شناسایی کنیم تا برای خدمت به اهل بیت علیهم السلام بتوانیم کمال نیرو را مصرف کنیم.

به نظر شما چه موضوعاتی برای همکاری و هم اندیشی میان حرم های اهل بیت(ع) و بقاع متبرکه در اولویت قرار دارد؟
موضوعات فرهنگی در اولویت اول هست، بعد بحث عفاف و حجاب در اولویت دیگر که بسیار مهم هست و این موضوع جای کارکرد بسیار زیادی دارد مثلا حرم امام رضا (ع) که امام معصوم است باید دقت بسیار شود. از جمله کارهای اولویت دار بحث ارتباطی با مردم است که آموزش بدیم چگونه ارتباط با یک دیگر داشته باشند. امروزه با توجه به شیوع گوشی های همراه و استفاده بی رویه از آن مردم نوع ارتباط صحیح با یکدیگر فراموش نمودند یعنی در روابط با یکدیگر مشکل دارند، لذا بحث های روانشناسی و روانشناختی جای کار فراوانی دارد.

بیان احکام شرعی از کارهای بسیار مهم هست چرا که مردم در اولیات احکام مشکل دارند، لذا در حرم ها مرتب باید احکام و مسائل شرعی بیان شود. مرتب حلقات معرفتی فعالیت داشته باشند و احکام به زائر بازگو کنند چرا که دشمن رگبار به روی ما بسته است و ما هم باید رگبار ببندیم.

ماه های محرم و صفر بخاطر مناسبت های بزرگ زیارتی هم چون اربعین ماه زیارت هستند؛ از این فرصت ها و ظرفیت ها چگونه باید برای رشد و تحول جمعی بهره برد؟
بعضی فرصت ها در سال فرصت طلایی هستند؛ چرا که دل های مردم کاملا آماده پذیرش هست و ما باید از این فرصت نهایت استفاده را کنیم و به سمت بهینه سازی رویم یعنی به گونه ای نباشد که ده ها سخنرانی داشته باشیم و مخاطب از هیچ کدام بهره ای نبرده باشد. تمام هم و غم ما باید روی کیفیت باشد به عنوان نمونه میخواهیم بحث ظهور را جا بندازیم شعارمان باید منجی عالم باشد و بحث با کیفیت پیرامون این موضوع ارائه دهیم.